Một số nhà thiết kế cho rằng cấu trúc dây dẫn là nhân tố quan yếu nhất trong thiết kế dây, thậm chí còn quan trọng hơn cả chất liệu của lõi.
Một tỉ dụ chứng tỏ cấu trúc vật lý của dây dẫn có ảnh hưởng đến hoạt động của nó là: quấn hai sợi dẫn với nhau, điện dung và độ tự cảm của dây dẫn sẽ giảm xuống khá nhiều. Còn nếu để chúng đi song song sát vào nhau, chất âm nghe sẽ khác.
Trong cấu trúc dây dẫn, hiện tượng "hiệu ứng mặt ngoài" - tức thị sự tương tác giữa các sợi dẫn, là một trong những nguyên do chính gây giảm chất lượng âm thanh của dây dẫn. Tín hiệu tần số càng cao thì càng chạy nhiều trên bề mặt sợi dẫn và càng ít khi đi qua trọng điểm của sợi dẫn. Hiệu ứng mặt ngoài làm thay đổi tính chất của dây dẫn ở các tần số khác nhau. Hiệu ứng này có thể làm cho âm thanh mất tính chi tiết và chiều sâu.
Kỹ thuật xử lý "hiệu ứng ngoài da" là bọc chất cách điện giữa các sợi dẫn. Từng sợi dẫn sẽ có điện tính gần như nhau. Vì các sợi dây này quá nhỏ nên người ta phải gộp nhiều sợi vào với nhau theo một thứ tự khá tự do để lõi dây đủ lớn và giữ cho điện trở ở mức thấp.
Một vấn đề mà các dây dẫn làm từ nhiều sợi dẫn nhỏ không được cách điện thường mắc phải là tín hiệu dễ "nhảy" từ sợi dây này sang sợi dây khác nếu các dây dẫn xoắn lại với nhau. Do hiệu ứng mặt ngoài nên tín hiệu có khuynh hướng chạy ở ngoài lõi dây và chuyển di sang các sợi dây khác. Bề mặt của mỗi sợi dây đóng vai trò giống như một mạch điện nhỏ, có điện dung và có hiệu ứng diode.
Các sợi dẫn trong dây cũng có thể sinh ra từ trường và các từ trường này tương tác lẫn nhau. Khi có dòng điện chạy qua sợi dẫn, sẽ có một từ trường được sinh ra xung quanh nó. Nó có thể tác động đến tín hiệu và làm xấu âm thanh. Một số cấu hình dây dẫn có thể làm giảm tương tác từ giữa các sợi dẫn bằng cách sắp xếp các sợi dây dẫn này dàn đều xung quanh một lõi điện môi trọng điểm và làm cho chúng được cách xa nhau ra.
Tự chế dây dẫn
Dây dẫn có cấu tạo khá đơn giản so với các thiết bị âm thanh khác trong bộ dàn. Với những người khéo tay, để làm một bộ dây dẫn tín hiệu hoặc dây loa tốt là việc không khó. Khó nhất là tìm được nguyên liệu chất lượng tốt.
Để tự làm dây dẫn, bạn có thể tới các cửa hàng bán dây dưới dạng các cuộn (ru-lô) dây mét. Mua dây do hãng sản xuất làm sẵn, tự đấu các đầu cọc vào, bạn sẽ có một sợi dây chất lượng tương tự hoặc kém hơn dây xịn cùng loại một tẹo, mà giá thành lại rẻ hơn.
Cách làm thứ hai là bạn tự kiếm các loại dây có chất lượng vật liệu tốt, tuy không phải là dây chế riêng cho audio, nhưng có thể tạo ra những sản phẩm tự chế rất hấp dẫn. Nhiều người đã sử dụng các loại dây như dây mạ bạc cho quân sự, dây CAT5 dùng cho mạng máy tính... để làm dây tín hiệu và dây loa. Kết quả thu được rất khả quan. So với các loại dây hàng hiệu tầm tiền vừa phải thì âm thanh của dây tự chế không thua kém gì.
Kinh nghiệm mua dây dẫn
Dây dẫn có rất nhiều loại, do nhiều hãng chế tác ra. Tìm được những cặp dây có chất lượng cao nhưng mà hợp túi tiền thật không dễ dàng gì với dân chơi âm thanh ở Việt Nam hiện.
Khi mua dây dẫn, bạn cần xác định dây dẫn sẽ dùng để làm gì, từ đó chọn cho đúng loại và đề nghị kỹ thuật đối với từng loại dây. Nếu bạn tìm dây tín hiệu (interconnect) cần xác định khoảng cách cấp thiết khi xếp đặt bộ dàn giữa đầu CD, preampli và power trước, rồi mới chọn dây để tránh mua dây quá dài (tốn tiền), hoặc quá ngắn (khó dùng) khi kết hợp với bộ dàn. Dây tín hiệu cho đường digital (từ CD transport xuống DAC) là một loại dây đặc biệt được chế tác riêng, nên chọn mua đúng loại đó thì hiệu quả sẽ tốt hơn. Nếu hệ thống của bạn có đầu ra/đầu vào balance, nhưng bạn sắp xếp thiết bị gần nhau thì có thể dùng dây dẫn đồng hoặc bạn. Đây là một nhận xét căn bản là đúng, tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng phù hợp, bạn cần thể nghiệm trước khi quyết định mua.
Mỗi loại dây tín hiệu, dây loa có một "chất âm" riêng, nên trong điều kiện có thể, hãy thử phối hợp nhiều loại dây khác nhau cho một bộ dàn nhằm thu được kết quả tốt nhất. Nhiều người chơi âm thanh có kinh nghiệm dùng đặc tính âm thanh của dây dẫn để bù trừ, cân bằng lại âm sắc cho bộ dàn, vì dụ dùng dây bạc cho bộ dàn có âm thanh hơi tối và thiếu chi tiết, dùng dây đồng cho các bộ dàn có âm thanh thiên sáng để thăng bằng lại dải âm, từ đó thu được kết quả mỹ mãn nhất.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét